Prawnik wyjaśnia: Noszenie przy sobie noża. Czy można to robić?

W internecie oraz w sklepach stacjonarnych można bez pozwolenia nabyć różnego rodzaju noże. Pojawia się jednak pytanie, czy można je nosić przy sobie?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w przepisach ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 ppkt „a” tej ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o broni, należy przez to rozumieć broń białą w postaci ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni, kastetów i nunczaków, pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z takiego materiału, pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij bejsbolowy, broń cięciwową w postaci kusz, przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej. Nóż, który nie mieści się w definicji ww. przedmiotów nie jest traktowany przez ustawodawcę jako broń. Na jego posiadanie i przenoszenie nie jest więc konieczne uzyskanie pozwolenia.

Pewne ograniczenia w tym zakresie wprowadza jednak Kodeks wykroczeń (dalej „k.w.”). Zgodnie z art. 50a § 1 k.w. kto w miejscu publicznym posiada nóż, maczetę lub inny podobnie niebezpieczny przedmiot, a okoliczności jego posiadania wskazują na zamiar użycia go w celu popełnienia przestępstwa, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 3000 zł. Zgodnie z § 1a tej ustawy tej samej karze podlega, kto będąc uczestnikiem przejazdu zorganizowanej grupy uczestników masowej imprezy sportowej, posiada przedmioty określone w § 1 lub wyroby pirotechniczne. Karalne jest więc posiadanie noża w miejscu publicznym w zamiarze użycia go w celu popełnienia przestępstwa. Zamiar ten musi wynikać z okoliczności posiadania noża w miejscu publicznym. W przypadku jednak przejazdu zorganizowanej grupy uczestników masowej imprezy sportowej samo już posiadanie noża jest zabronione pod groźbą odpowiedzialności karnej.

Inne ograniczenia przewiduje ustawa o z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Zgodnie z art. 59 ust. 1 tej ustawy kto wnosi lub posiada na imprezie masowej broń, w rozumieniu ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2022 r. poz. 2516), wyroby pirotechniczne, materiały pożarowo niebezpieczne lub inne niebezpieczne przedmioty lub materiały wybuchowe, podlega grzywnie nie mniejszej niż 180 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Wnoszenie lub posiadanie na imprezie masowej broni, wyrobów pirotechnicznych lub innych niebezpiecznych przedmiotów jest jednym z najczęściej popełnianych czynów zabronionych przez uczestników meczów piłki nożnej. Szczególnie posiadanie środków pirotechnicznych wywołuje szeroką dyskusję. Część prawników jest zwolennikami dopuszczenia pirotechniki, ale pomysł ten ma także wielu przeciwników. Należy wskazać, że dawniej użycie środków pirotechnicznych służyło przede wszystkim przygotowywaniu opraw kibicowskich, natomiast obecnie coraz częściej pirotechnika jest wykorzystywana do podpalania barw kibiców przeciwnej drużyny lub też rzucania w innych uczestników imprez masowych. Wyżej wymieniona ustawa zabrania wnoszenia na imprezę masową i posiadania przez osoby w niej uczestniczące broni, przy czym chodzi w tym przypadku o broń w rozumieniu ustawy o broni i amunicji.

Zabronione jest również wnoszenie lub posiadanie innych niebezpiecznych przedmiotów, materiałów wybuchowych, wyrobów pirotechnicznych, materiałów pożarowo niebezpiecznych. Ustawa zawiera katalog przedmiotów, których nie można wnosić oraz posiadać na terenie imprezy masowej. Jest to katalog tzw. „otwarty”, gdyż mowa jest o „innych niebezpiecznych przedmiotach”. Za taki przedmiot należy uznać również nóż. Wnoszenie lub posiadanie noża na imprezie masowej jest przestępstwem, nawet w przypadku gdy wnoszący lub posiadający nóż nie użył go, ani nawet nie miał zamiaru użycia go. W przypadku popełnienia tego przestępstwa sąd może orzec środek karny w postaci zakazu wstępu na imprezę masową. Sąd natomiast musi orzec taki zakaz w przypadku ponownego skazania sprawcy za przestępstwo popełnione w związku z imprezą masową.

Podsumowując, każdy może kupić i nosić nóż lub inne ostrze, jeśli tylko nie jest ukryte w przedmiocie na pierwszy rzut oka niekojarzącym się z bronią białą. Można zatem przemieszczać się ze swoim ulubionym modelem noża w kieszeni poza przypadkami opisanymi powyżej.

Zobacz też: